معرفی کتاب
بیان معماری مرتضی صدیق کتابکده کسری
در مقدمه کتاب بیان معماری کتابکده کسری می‌خوانیم که چه چیز می‌تواند برای یک هنرمند با اهمیت‌تر از موفقیت در ارائه و بیان اندیشه‌هایش باشد؟ شیوه بیان یک سخنران را تصور کنید که با کلام خود شما را مسحور کرده باشد، روش بیان فیلمی را به ذهن بیآورید که با دیدن آن نفس را در سینه‌تان حبس کند یا پوستری تبلیغاتی را که به طرز شیوایی، مفهومی ارزشمند را انتقال می‌دهد. بی شک در تمامی این مثالها، نکته مهم در چگونگی بیان است. اما “بیان” چیست؟ “بیان معماری” چیست؟ روش‌ها و ابزار آن کدامند؟ فراگیری و تقویت آن چگونه ممکن میگردد؟
سه حیطه اصلی در معماری که “نگرش معمارانه”، “دانش معماری” و “بیان معمارانه” می‌باشند، در ارتباط متقابل و تنگاتنگ با یکدیگرند. بسیاری از معماران قادر به استفاده صحیح از آنچه می‌بینند نبوده و مشاهداتشان به ایده‌ای تبدیل نمی‌شود. برخی دیگر مشاهدات خود را به ایده‌هایی بدیع تبدیل می‌کنند ولی قادر به بیان آن بر روی کاغذ نیستند. شیوه بیان اندیشه‌ها و ایده‌های معمارانه ابزارها، مهارت‌ها و روش‌های خاص خود را دارد. با وجود رواج فراگیر و گسترده استفاده از امکانات و نرم افزارهای رایانه‌ای هنوز هم نخستین و بی واسطه‌ترین ابزار بیان معماری “دست طراح” است.
تقویت طراحی با دست تنها به کنترل و ارتقای توانمندی دست محدود نمی‌شود. بلکه باعث تقویت رابطه نگرش، بینش و دانش طراح نیز میگردد. بدین سبب است که دانشجویانی و طراحان دارای دستان توانمندتر، اغلب در ایده پردازی و تحلیل شرایط و مسائل معماری و نیز انتقال و بیان مفاهیم و اهداف خود موفق‌تر بوده و ایده‌های خود را به شفاف‌ترین روش ممکن بیان می‌کنند.
بیان معماری شیوه ارائه ایده‌ها و انتقال یافته‌ها و نیز دانش معماری به زبان تصویر است. زبان مشترک میان معماران همانا زبان ترسیم فنی، کروکی‌ها، اسکیس‌ها و تمامی مدارکی است که بدون هیچ توضیح یا گفتاری قابل درک باشند، زبانی به قدمت نخستین نقشه‌های ترسیمی در تاریخ معماری است، ادبیاتی تصویری و بدون کلام. در تمامی گرایشات معماری – اعم از معماری و طراحی شهری، معماری منظر، معماری و مرمت ابنیه، معماری داخلی و حتی طراحی صنعتی این ادبیات به تنها وسیله ارتباطی معماران با کارفرمایان، سازندگان و مهندسان اجرایی تبدیل گردیده و ایفای نقش می‌نماید. مهمتر از آن نقش بیان معماری در امکان برقراری ارتباط میان چشم، مغز و دست معمار و طراحان است.
